Een vlerk aan tafel (2.37)

Als je bij een Romein voor een diner uitgenodigd werd, kreeg je na afloop soms kleine gerechten mee naar huis. En dan hopelijk niet alleen díe gerechten, die niemand lustte en daarom onaangeroerd op tafel zijn blijven staan.
Het was natuurlijk ook niet de bedoeling om, vooraleer ieders maag rijkelijk gevuld was, stiekem al gerechten mee te graaien. Snel een kippenbout of een gevulde relmuis in de plooien van je toga. Caecilianus belichaamt in dit epigram het toppunt van schaamteloosheid: ongegeneerd verbergt hij het ene na het andere gerecht in een servet, dat de omvang van een badhanddoek moet hebben. De andere gasten liggen erbij en kijken ernaar. Nog een geluk dat de gastheer, deze keer Martialis ipse, de onbeschofte Caecilianus een reprimande geeft.

2.37

Alle gerechten op tafel graai je mee:
de uier van een zeug en een varkensfilet,
een wilde hoender en een halve barbeel,
een stuk murene en een zeebaars in z’n geheel,
een sappig duifje (1) en een kippenbout,
alles wordt in een doorweekt servet gedouwd. (2)
Druppend wordt het een dienaar toegestoken.
Het tijdstip om te vertrekken is aangebroken.
Wij liggen er roerloos en voor spek en bonen bij,
terwijl jij je gang gaat, alle schaamte voorbij.
Als er nog iets is waarvoor jij je kan generen,
mag je de gerechten terug aan tafel serveren.
Het is vandáág, Caecilianus, en niet morgen
dat ik je gratis eten wil bezorgen.

Noten bij de tekst:

(1) In het Latijn staat er: stillantemque alica sua palumbum, een doffer die “druppelt” door zijn eigen speltgort. ‘Alica’ is een soort van gruttenpap. Omdat het nogal moeilijk is om pap over een duif te sprenkelen, wordt er gedacht aan iets dat vloeibaarder was: het Latijnse woord ‘allec’, een vissaus.
(2) Sommige gasten namen hun eigen servet mee. Soms werd dat door de gastheer zelf aan de gasten gegeven, maar dan bestond de kans dat ook het servet scheefgeslagen werd (zie epigram 12.28 waarin een zekere Hermogenes als dief van talloze servetten belachelijk gemaakt wordt).